Osmanlı Denizciliğinde Bir Dönüm Noktası: Göke Kalyonu
Denizlerin hâkimiyetini elinde tutan Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk kalyon denemesi olan Göke, sadece bir savaş gemisi olmanın ötesinde, Osmanlı denizcilik tarihinin dönüşümünü simgeler. Geleneksel kürekli savaş gemilerinden yelkenli kalyonlara geçişin öncüsü olan bu muazzam yapı, Osmanlı mühendisliğinin ve denizcilik vizyonunun somut bir ifadesidir.

Bu özel model, Osmanlı İmparatorluğu'nun denizlerdeki gücünü ve estetik anlayışını bir araya getirerek, Göke kalyonunun ihtişamını gözler önüne sermektedir. 1/50 ölçekte ve 125 cm uzunluğunda titizlikle hazırlanmış bu eser, tamamen ahşap malzeme kullanılarak ve el işçiliğiyle üretilmiştir. Modelde yer alan ince detaylar, dönemin zanaatkârlık mirasını yaşatırken, Göke'nin teknik özelliklerini de kusursuz bir biçimde yansıtır.

Göke kalyonu, hem kürek hem de yelken donanımına sahip hibrit yapısıyla dikkat çeker. Modelde, her biri dört forsa tarafından çekilen 26 çift kürek, denizcilik tarihindeki geçiş dönemine işaret eder. Ayrıca, dört direkte yer alan kabasorta yelken düzeni, geminin açık denizlerde uzun mesafeler kat edebilmesine olanak tanır. Modelin silah gücünü temsil eden 40 adet top, Osmanlı donanmasının caydırıcı gücünü vurgularken, başta yer alan iki çıpa ise geminin işlevsel tasarımını tamamlar.

Sanatsal anlamda, Göke kalyonu modeli Osmanlı süsleme sanatının zarafetini taşır. Baş bodoslamada yer alan ve kudreti simgeleyen Koçbaşı heykeli, geminin ihtişamını pekiştirir. Kıç yanlar ve baş bodoslamada kullanılan Osmanlı dönemi motifleri, geleneksel denizcilik anlayışını sanatla harmanlar. Geminin tamamını kuşatan Osmanlı arması ise, bu eserin tarihsel kimliğini güçlü bir biçimde yansıtır.

Bu model, yalnızca bir geminin fiziksel replikası olmanın ötesinde, Osmanlı İmparatorluğu'nun denizlerdeki vizyonunu ve mühendislik becerisini bir araya getiren eşsiz bir sanat eseridir. Göke kalyonunun ihtişamını ve tarihî önemini yaşatmak için tasarlanan bu model, Osmanlı denizciliğinin denizlerde yankılanan izlerini günümüze taşır.

BOY: 125 CM
YAPIM: A. CENGİZ DUMLUPINAR